အေမ့၀မ္းဗိုက္ထဲက လြတ္ထြက္လာတဲ့ အခ်ိန္အခါကစတင္ျပီး ကိုယ့္မွာေမြးရာပါအမွတ္အသားအေနနဲ ့ က်ားအဂါၤ၊ မအဂါၤေတြပါရွိလာတာေတြကို လိင္(Sex)လို ့သတ္မွတ္ထားပါျပီး တစ္ကမၻာလံုးက က်ား၊မေတြမွာ တူညီတဲ့ ရုပ္လကၡဏာနဲ ့အဂၤါရပ္ေတြပါရွိေနပါတယ္။ SOGI (Sexual Orientation and Gender Identify)လို ့ေခၚတဲ့ လိင္စိတ္ခံယူမွဳကြဲျပားသူေတြလည္း ေယာက်္ားဆိုလည္း ေယာက်္ား၊ မိန္းမဆိုလည္း မိန္မးေတြရဲ ့ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အဂၤါရပ္နဲ ့ျဖစ္တည္ေနၾကတာပါ။ ဂ်ဲန္ဒါဆိုတာကေတာ့ မိခင္၀မ္းတြင္းက ထြက္လာျပီးေနာက္မွာ ေယာက်္ား၊ မိန္းမဆိုတဲ့ လိင္ကို အေျချပဳျပီး ေျပာင္းလဲလာတဲ့အရာေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။ လိင္(Sex) နဲ ့ လံုး၀ကြဲျပားျခားနားေနပါတယ္။ ကမၻာတစ္၀ွမ္းမွာရွိၾကတဲ့ ဂ်ဲန္ဒါေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ျဖစ္တည္မွဳ၊ ရပ္တည္မွဳေတြနဲ ့တည္ရွိေနၾကလို ့ တစ္သက္မွတ္တည္း သက္မွတ္လို ့မရပါဘူး။ ေယာက်္ားေလးျဖစ္လို ့ သတၱိရွိရမယ္၊ မိန္းကေလးျဖစ္လို ့ ႏူးညံသိမ္ေမြ ့ရမယ္ဆိုတဲ့ ပညတ္ခ်က္ေတြက ကြ်န္ပ္တို ့ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ ေျပာတဲ့စကားေတြျဖစ္ေနပါျပီ။ ဒါေတြက အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ရိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းေတြဆိုတာကို ေပၚယံရွပ္ၾကည့္ရံုနဲ ့ေတာ့ သတိမထားမိႏိုင္ပါဘူး။
ႏွလံုးရည္ (Femininity) ျပည့္၀ျခင္းက မိန္းမသားမ်ားသာျဖစ္ျပီး၊ လက္ရံုးရည္ (Masculinity) ျပည့္၀သူေတြက ေယာက်္ားသားမ်ားသာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အေျပာအဆို၊ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆေတြက လံုး၀မွားယြင္းေနပါတယ္။ ေယာက်္ားတစ္ဦးခ်င္းမွာျဖစ္ျဖစ္၊ မိန္းမတစ္ေယာက္စီမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ သင့္တင့္မွ်တတဲ့ လက္ရံုးရည္၊ ႏွလံုးရည္ေတြကို ပိုင္ဆိုင္ထားမွသာ လူ ့ဂုဏ္သိကၡာနဲ ့ကိုက္ညီတဲ့ လူမွဳပတ္၀န္းက်င္အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ ေပ်ာ္ရႊင္မွဳ၊ ျငိမ္းခ်မ္းမွဳ နဲ ့ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ေဖးမကူညီလက္တြဲေပးတဲ့ မိတ္ေကာင္းေဆြဖက္ေတြျဖစ္လာႏိုင္မွာ အမွန္ပါပဲ။
အေရးၾကီးဆံုးအခ်က္တစ္ခုက Sex ဆိုတဲ့ လိင္နဲ ့ ဂ်ဲန္ဒါကို လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာသာမကပဲ အိမ္တြင္းမွာလဲ ခြဲျမင္တတ္ေအာင္ေလ့က်င့္ျပီး တြဲလ်က္တည္ရွိေနတာကို မေမ့ေလ်ာ့ေစလိုပါဘူး။