ဦးေအာင္ကိုလတ္ကို၂ ၀၁၂ရဲ႕အကယ္ဒမီစာရင္း၀င္ ဇာတ္ကားတစ္ကားျဖစ္တဲ႔ ကယန္းအလွနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတြ႔ၾကဳံလာခဲ႔ရတဲ႔ အခက္အခဲေတြနဲ႔ အတူ အကယ္ဒမီနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူ႔ရဲ႕သေဘာထား၊ အျမင္ေလးေတြကို ေမးျမန္းျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။
ဦးေအာင္ကိုလတ္ အေနနဲ႔ ကယန္းအလွ ဇာတ္ကားကို ႏိုင္ငံတကာကို တင္ျပျခင္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ရုပ္ရွင္အဆင္႔အတန္းကို ခ်ျပခ်င္တဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ျပသခဲ႔တာလား။
ဟုတ္တယ္။ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ႔ ရုပ္ရွင္ကြာလတီအဆင္႔အတန္းျမွင္႔တင္ေရးကေတာ႔ နံပတ္၃ ေနရာမွာပါပါတယ္။ နံပတ္၁ အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရြးခ်ယ္တဲ႔ ဇာတ္ကားက ကယန္းလူမ်ိဳးေတြကို ႏိုင္ငံတကာက ယိုးဒယားဘက္ကလို႔ ထင္ေနၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္းကို ျပခ်င္တာေပါ႔။ နံပတ္၂ ကေတာ႔ သူတို႔လူမ်ိဳးေတြ ရဲ႕culture၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ႔ Storyေလးေတြေပါ႔။ အလားတူပဲ လူကုန္ကူးမႈကိုလည္း မီးေမာင္းထိုးျပခ်င္တာေပါ႔။ ဒီရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ သြားတဲ႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံၾကတယ္။ ကြာလတီအရလည္း လုံး၀လက္ခံၾကတယ္။ ဒီကြာလတီအတြက္ အခ်ိန္ကုန္၊ ေငြကုန္နဲ႔ ေနာက္ၿပီး ဒီကားအတြက္ကို၇ႏွစ္ေလာက္ ျပင္ဆင္လိုက္ ရပါတယ္။
ဦးေအာင္ကိုလတ္အေနနဲ႔ ကယန္းလူမိ်ဳးေတြ ကိုဘယ္လိုေတြ႔ၾကဳံခဲ႔ ၿပီးမွ ရိုက္ကူးဖို႔ အိုင္ဒီယာရသြားခဲ႔တာလည္း ဆိုတာေျပာျပေပး ပါ။
ကၽြန္ေတာ္႔ ရုံးမွာရိွတဲ႔ ၀န္ထမ္းတစ္၀က္ေလာက္က ကယန္းလူမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္႔ ရုံးက တိုင္းရင္းသားေတာ္ေတာ္ မ်ားပါတယ္။ ဒီ႔ျပင္တိုင္းရင္းသားေတြလည္းရိွပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္၁၉၈၁ခုႏွစ္ မွာေအာင္ကိုလတ္ဆိုတဲ႔ အဆိုေတာ္ဘ၀၊ တီး၀ိုင္းေခါင္း ေဆာင္ဘ၀၊ လိဒ္ဂီတာသမားဘ၀၊ ေတးေရးဘ၀မွာ ကတည္းက အဲဒီေနရာေတြကိုသြားၿပီးေတာ႔ ဂီတမ်ိဳးဆက္ခ်ေပးခဲ႔ပါတယ္။ လေပါင္းမ်ားစြာလည္း အဲဒီမွာေနထိုင္ခဲ႔ရင္း သူတို႔ရဲ႕ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ႔ အခ်က္ေလးေတြ ကိုေတြ႔ခဲ႔ရၿပီး သူတို႔ေတြကိုခ်စ္သြားခဲ႔တယ္။ အဆိုေတာ္ေတြလည္း ေမြးထုတ္ေပး ႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္ ထူေထာင္ေပးခဲ႔တဲ႔ PKCY ဆိုတဲ႔ ကယန္း လူမ်ိဳးတီး၀ိုင္းအဖြဲ႔ က 4th generation ေတာင္ေရာက္ေနၿပီ။ ကိုယ္ေအာင္ျမင္လာတဲ႔ အခိ်န္ေရာက္လာ ၿပီဆိုေတာ႔ ျပန္ၿပီးေတာ႔ ကယန္းလူမ်ိဳးေတြ အတြက္ စဥ္းစားၿပီးေတာ႔ ကယန္းအလွကိုရိုက္ဖို႔လုပ္ျဖစ္ခဲ႔တာပါ။
ျမန္မာျပည္ပရိသတ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဟာသကားေတြ၊ ဒရမ္မာကားေတြ ကိုပဲ လက္ခံ ႏိုင္ၾကတာျဖစ္လို႔ ဦးေအာင္ကိုလတ္ အေနနဲ႔ အခုလိုဇာတ္ကားမ်ိဳးကိုမွ ေရြးခ်ယ္ရိုက္ ကူးခဲ႔တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေျပာျပေပးပါ။
တကယ္တမ္းေျပာရရင္ ဒီဇာတ္ ကားကရုပ္ရွင္ထဲမွာေတာ႔ Fiction ရယ္ Documentary ရယ္ ဆိုၿပီးသတ္မွတ္လို႔ ရေပမယ့္ ဒရမ္မာထဲမွာ ပါပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားအေၾကာင္းျဖစ္တဲ႔အတြက္ နည္းနည္းေတာ႔ျပရတာေပါ႔။ လူတိုင္းကေတာ႔ ပိုက္ဆံလိုခ်င္တာပဲ။ ပိုက္ဆံအတြက္နဲ႔ေတာ႔ ရုပ္ရွင္ မရိုက္ခ်င္ဘူး။ ပိုက္ဆံဆိုတာ တစ္ျခားနည္းနဲ႔ရွာလို႔ရပါတယ္။ ရုပ္ရွင္ဆိုတာ တိုင္းျပည္အတြက္လိုအပ္ တယ္။ ရုပ္ရွင္မေအာင္ျမင္ရင္ တိုင္းျပည္ မေအာင္ျမင္ဘူး။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာ ရုပ္ရွင္လာရိုက္ရင္ ကုန္ က်စရိတ္ရဲ႕ ၃၀ရာခိုင္ႏႈန္းကို ျပန္ေပးတယ္။ ရုပ္ရွင္ရိုက္တဲ႔ ေနရာတစ္ခုက နံမည္ႀကီးလာရင္ သူ႔ရဲ႕Cultureကလည္း ေအာင္ျမင္လာတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ရုပ္ရွင္ရိုက္တဲ႔အလုပ္ကို ေပါ႔ပ်က္ပ်က္ လိုသေဘာမထားေစခ်င္ပါဘူး။ ပိုက္ဆံရွာမယ္ဆိုရင္ ရုပ္ရွင္ေလာကနဲ႔မရွာနဲ႔လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။
ဦးေအာင္ကိုလတ္ အေနနဲ႔ ကယန္းအလွ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားႀကီးကို ရိုက္ကူးတဲ႔ အခါမွာ မ်က္ႏွာသစ္ျဖစ္တဲ႔ ကယန္းလူမ်ိဳးေတြနဲ႔ဲသာရိုက္ကူးထားတာေတြ႔ ရတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သိပါရေစ။-
မ်က္ႏွာသစ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျပာတဲ႔စကားကိုနားေထာင္တယ္။ အပိုလည္းမလုပ္ဘူး။ အိုက္တင္ကိုလည္း တိက်စြာလုပ္ႏိုင္ၾကတဲ႔အတြက္ ဒါရိုက္တာရဲ႕ target ထဲ ၀င္တယ္ေလ။ မ်က္ႏွာႀကီးေတြက်ေတာ႔ အခ်ိန္ေပးမႈေတြကအစ ခက္တာေတြ ရိွတာေပါ႔။ က်န္ခဲ႔ရင္ လည္း ျပန္ၿပီးရိုက္ဖို႔အဆင္ မေျပႏိုင္ေတာ႔ဘူး။ ရုပ္ရွင္မင္းသား၊ မင္းသမီးေတြသာ အခ်ိန္ေပးႏိုင္ခဲ႔မယ္ဆိုရင္ ဒီဇာတ္ကားက ပိုၿပီးေကာင္းသြားႏိုင္ပါတယ္။
ကယန္းအလွရိုက္ ကူးေနတဲ႔ အခ်ိန္မွာေရာ ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြနဲ႔ျဖတ္ေက်ာ္ခဲ႔ ရသလဲ။
အခက္အခဲေတြကအမ်ားႀကီးပါပဲ။ ဘာသာစကားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ language ပိုင္းခက္ခဲတာေပါ႔။ ေနာက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားျဖစ္တဲ႔အတြက္ သူ႔စိတ္ထဲကိုေရာက္ေအာင္တင္ ေပးႏိုင္ဖို႔ ကလည္းလိုပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးကိုရိုက္ရတာထက္စာရင္ နည္းနည္းအခ်ိန္ ေပးရတာေပါ႔။ သည္းခံရတယ္၊ စိတ္ရွည္ရတယ္။ ေငြေၾကးအခက္ အခဲေတြ ရိွခဲ႔တယ္။ Technology ပိုင္းအခက္အခဲရိွခဲ႔တယ္။ ၾကြပ္ၾကြပ္အိတ္နဲ႔ထမင္းစားခဲ႔ရတဲ႔ေန႔ ေတြလည္းအမ်ားႀကီးပါပဲ။
ဦးေအာင္ကိုလတ္ အေနနဲ႔ ဇာတ္ကားတစ္ကား ရိုက္ကူးတဲ႔အခါမွာခက္ခက္ခဲခဲမွ ေရြးၿပီးေတာ႔ ဘာေၾကာင္႔ ရိုက္ကူးတယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးသိခ်င္ပါတယ္။
ကြာလတီေကာင္းေကာင္း ၾကည္႔ေစခ်င္တာပါပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က်ေတာ႔ ျမန္မာကားကို ကြာလတီမေကာင္းလို႔မၾကည္႔ၾကတဲ႔ ပရိသတ္ေတြ ရိွတယ္ေလ။ ေငြကိုအရႈးံခံၿပီး ရိုက္ခဲ႔တယ္။ရႈးံတာမွ ေတာ္ ေတာ္ကိုရႈးံတာပါ။ အာဆီယံဆုရခဲ႔တယ္။ အကယ္ဒမီကေတာ႔ အခုလာမဲ႔၂၉ ေပါ႔။ ဘာပဲေျပာေျပာေလ။ ကိုယ္ဒုကၡ ေတြနဲ႔ရင္ဆိုင္ ခဲ႔ရတာေတြကိုပရိသတ္နဲ႔ အကဲျဖတ္လူႀကီးေတြက အသိအမွတ္ ျပဳတယ္ဆိုေတာ႔ ေကာင္းပါတယ္။
ဦးေအာင္ကိုလတ္ အေနနဲ႔ အခုလိုမ်ိဳးကြာလတီေကာင္းတဲ႔ ဇာတ္ကားမ်ိဳးေတြ ကိုသာေရြးခ်ယ္ ရိုက္ကူးခဲ႔ပါရဲ႔နဲ႔ အကယ္ဒမီဆုနဲ႔လြဲခဲ႔ရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးခံစားခ်က္ ရိွခဲ႔မယ္ဆိုရင္ေျပာျပေပးပါ။
မေျပာတတ္ဘူး။ အကယ္ဒမီကေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ျမန္မာျပည္ ရဲ႕တိုင္းထြာတဲ႔ ေပတံက ျမန္မာျပည္ စတိုင္လ္ နဲ႔တိုင္းထြာတာ ျဖစ္တဲ႔အတြက္ ဘာပဲေျပာေျပာပညာရွင္ေတြကိုေတာ႔ ေလးစားပါတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္ပါပဲ။ ရတာမရတာကေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ရဲ႕ကံပဲေပါ႔။ ကိုယ္ခ်ည္းပဲ ရမၼက္ႀကီးလို႔ ေတာ႔မရပါဘူး။ ကိုယ္ထိုက္တန္ရင္ ကိုယ္ရမွာပါ။
ဦးေအာင္ကိုလတ္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အကယ္ဒမီဆုေပးစနစ္ ကိုဘယ္လိုျမင္ မိပါသလဲ။
ဆုေတြအမ်ားႀကီးေပးဖို႔က်န္ပါေသးတယ္။ တျဖည္းျဖည္းေတာ႔ျဖစ္လာမွာပါ။